Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân là giấy tờ chứng minh tình trạng hôn nhân của một người là độc thân hay đang có vợ hoặc chồng. Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân được sử dụng vào nhiều mục đích, như: để kết hôn, để bổ túc hồ sơ giao dịch dân sự,… Trong giao dịch dân sự, Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân đóng vai trò là căn cứ để xác định vấn đề liên quan đến tài sản chung và tài sản riêng của vợ, chồng, vấn đề thừa kế tài sản,… Bài viết sẽ trình bày một số thông tin cơ bản liên quan đến thủ tục xin cấp Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân.

Pháp luật điều chỉnh 

Luật Hôn nhân và gia đình 2014

Nghị định số 126/2014/NĐ-CP hướng dẫn Luật 52/2014/QH13 về hôn nhân và gia đình

Điều kiện đối với người xin cấp Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân

Căn cứ theo Điều 8 của Luật Hôn nhân và gia đình 2014, trường hợp yêu cầu xác nhận tình trạng hôn nhân nhằm mục đích kết hôn thì người yêu cầu phải đáp ứng đủ điều kiện kết hôn:

•  Nam từ đủ 20 tuổi trở lên, nữ từ đủ 18 tuổi trở lên;
•  Việc kết hôn do nam và nữ tự nguyện quyết định;
•  Không bị mất năng lực hành vi dân sự;
•  Việc kết hôn không thuộc một trong các trường hợp cấm kết hôn, gồm:
•  Kết hôn giả tạo, ly hôn giả tạo;
•  Tảo hôn, cưỡng ép kết hôn, lừa dối kết hôn, cản trở kết hôn;
•  Người đang có vợ, có chồng mà kết hôn với người khác hoặc chưa có vợ, chưa có chồng mà kết hôn với người đang có    chồng, có vợ;
•  Kết hôn giữa những người cùng dòng máu về trực hệ; giữa những người có họ trong phạm vi ba đời; giữa cha, mẹ nuôi với con nuôi; giữa người đã từng là cha, mẹ nuôi với con nuôi, cha chồng với con dâu, mẹ vợ với con rể, cha dượng với   con riêng của vợ, mẹ kế với con riêng của chồng.
•  Nhà nước không thừa nhận hôn nhân giữa những người cùng giới tính.
•  Trường hợp yêu cầu cấp Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân để sử dụng vào mục đích khác, không phải để đăng ký kết hôn, thì người yêu cầu không phải đáp ứng điều kiện kết hôn.

Hồ sơ xin cấp Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân 

Căn cứ theo Khoản 1 Điều 28 của Nghị định số 126/2014/NĐ-CP, hồ sơ xin cấp Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân bao gồm các thành phần sau

• Tờ khai cấp giấy xác nhận tình trạng hôn nhân theo mẫu quy định

• Bản sao một trong các giấy tờ để chứng minh về nhân thân như Chứng minh nhân dân, Hộ chiếu hoặc giấy tờ hợp lệ thay thế;

• Bản sao sổ hộ khẩu hoặc sổ tạm trú của người yêu cầu.

• Trường hợp công dân Việt Nam đã ly hôn tại cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài thì phải nộp giấy xác nhận ghi vào sổ hộ tịch việc ly hôn đã được giải quyết ở nước ngoài theo quy định của pháp luật Việt Nam.

Thủ tục, trình tự xin cấp Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân 

Căn cứ theo Khoản 2 Điều 28 của Nghị định số 126/2014/NĐ-CP, thủ tục xin cấp Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân bao gồm các bước sau:

• Người có yêu cầu cấp Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân nộp hồ sơ lên Ủy ban nhân dân cấp xã có thẩm quyền.

Cách 1: Nộp hồ sơ trực tiếp 

Người có yêu cầu cấp Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân trực tiếp thực hiện hoặc ủy quyền cho người khác thực hiện nộp hồ sơ trực tiếp tại Bộ phận một cửa của UBND cấp xã; nộp lệ phí nếu thuộc trường hợp phải nộp lệ phí cấp Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân.

Thời hạn giải quyết trong trường hợp này là 03 ngày làm việc; trường hợp phải xác minh thì thời hạn giải quyết không quá 23 ngày.

Cách  2: Nộp hồ sơ trực tuyến

Người có yêu cầu cấp Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân nộp hồ sơ trực tuyến trên Cổng dịch vụ công quốc gia (https://dichvucong.gov.vn) hoặc Cổng dịch vụ công cấp tỉnh (https://dichvucong.—.gov.vn); nộp lệ phí nếu thuộc trường hợp phải nộp lệ phí cấp Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân.

Thời gian giải quyết trong trường hợp này là 03 ngày làm việc; trường hợp phải xác minh thì thời hạn giải quyết không quá 23 ngày.

Cách 3: Nộp thông qua dịch vụ bưu chính 

Người có yêu cầu cấp Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân gửi hồ sơ qua hệ thống bưu chính; nộp lệ phí nếu thuộc trường hợp phải nộp lệ phí cấp Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân.

Thời hạn giải quyết trong trường hợp này là 03 ngày làm việc; trường hợp phải xác minh thì thời hạn giải quyết không quá 23 ngày.

• Cán bộ tiếp nhận hồ sơ tại Bộ phận một cửa có trách nhiệm kiểm tra tính chính xác, đầy đủ, thống nhất, hợp lệ của hồ sơ.

(i) Trường hợp hồ sơ đầy đủ, hợp lệ thì tiếp nhận hồ sơ; nếu tiếp nhận hồ sơ sau 15 giờ thì có Phiếu hẹn, trả kết quả cho người có yêu cầu trong ngày làm việc tiếp theo (nếu người có yêu cầu lựa chọn hình thức nộp hồ sơ trực tiếp) hoặc gửi ngay Phiếu hẹn, trả kết quả qua thư điện tử hoặc gửi tin nhắn hẹn trả kết quả qua điện thoại di động cho người có yêu cầu (nếu người có yêu cầu lựa chọn hình thức nộp hồ sơ trực tuyến); chuyển hồ sơ để công chức làm công tác hộ tịch xử lý.

Sau khi tiếp nhận hồ sơ theo hình thức nộp trực tiếp, cán bộ tiếp nhận hồ sơ tại Bộ phận một cửa thực hiện số hóa (sao chụp, chuyển thành tài liệu điện tử trên hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu) và ký số vào tài liệu, hồ sơ giải quyết thủ tục hành chính đã được số hóa theo quy định.

Đối với hồ sơ nộp theo hình thức trực tuyến, công chức tư pháp – hộ tịch gửi lại biểu mẫu Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân điện tử với thông tin đầy đủ cho người yêu cầu qua thư điện tử hoặc thiết bị số.

(ii) Trường hợp hồ sơ chưa đầy đủ, hợp lệ thì có thông báo cho người yêu cầu bổ sung, hoàn thiện hồ sơ, nêu rõ loại giấy tờ, nội dung cần bổ sung để người có yêu cầu bổ sung, hoàn thiện. Sau khi hồ sơ được bổ sung, thực hiện lại bước (i). Nếu người có yêu cầu cấp Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân không bổ sung, hoàn thiện được hồ sơ thì báo cáo Trưởng bộ phận tiếp nhận hồ sơ có văn bản từ chối giải quyết yêu cầu cấp Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân.

• Người yêu cầu có trách nhiệm kiểm tra tính chính xác, đầy đủ của các thông tin trên biểu mẫu Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân điện tử và xác nhận (tối đa một ngày).
• Nếu người có yêu cầu xác nhận thông tin đã thống nhất, đầy đủ hoặc không có phản hồi sau thời hạn yêu cầu thì công chức tư pháp – hộ tịch cập nhật thông tin xác nhận tình trạng hôn nhân và lưu chính thức trên Phần mềm đăng ký, quản lý hộ tịch điện tử dùng chung.
• Công chức tư pháp – hộ tịch in Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân, trình Lãnh đạo UBND ký, chuyển tới Bộ phận một cửa để trả kết quả cho người có yêu cầu.
• Người có yêu cầu cấp Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân kiểm tra thông tin trên Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân, nhận Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân.